Lider w praktyce. Jak skutecznie zarządzać we współczesnym świecie?

Lider w praktyce. Jak skutecznie zarządzać we współczesnym świecie?

Kluczowe wskaźniki przywództwa
10% - IQ iloraz inteligencji
10% - umiejętności techniczne
80% EQ - inteligencja emocjonalna

Goleman (1995) 5.2 Statistics, Harvard Business Review, Vol. 76, pp.92–102

Żyjemy w świecie BANI, jest to akronim słów:
B rittle, (kruchy)
A nxious, (niespokojny)
N on-linear (nieliniowy)
I ncpreceptible (niezrozumiały)

Nigdy wcześniej, inteligencja emocjonalna nie miała aż tak dużego znaczenia dla naszych relacji i funkcjonowania jak ma teraz ma. Inteligencja emocjonalna czyli nic innego jak zdolność i umiejętność zarządzania swoimi emocjami oraz emocjami innych, z którymi wchodzimy w interakcję.

Każdy widzi świat inaczej. To jak my widzimy świat wpływa na nasze zachowanie, ale również na innych. Nasze mózgi maja wbudowanie pewne ,,stałe,, połączenia co powoduje, że pewne rzeczy widzimy ,, po swojemu,, , a pewnych rzeczy w ogóle nie zauważamy. Działamy nawykowo, ponieważ nasze mózgi nie lubią się przemęczać. Dodatkowo codziennie, każdy z nas ma w głowie ok. 60 tys. myśli. Ale czy każdy z nas jest świadom tych myśli i tego, że wpływają one na innych? Inteligentni emocjonalnie ludzie rozumieją co dzieje się w ich głowach w danym momencie i są w stanie dopasować się do innych, którzy również mają swoje 60 tyś. myśli. 

Z jednej strony mamy więc automatyczny sposób myślenia, działamy z wbudowanym układem  sterowania, z drugiej strony jest coś takiego jak neuropatyczność, czyli zdolność mózgu do zmiany i adaptacji w odpowiedzi na różnorodne bodźce oraz doświadczenia. To jednak wielka sztuka uruchomić własnego „reżysera” czyli samoświadomość,  by w nowy sposób skupić uwagę i tym samym uaktywnić na nowo nasz mózg. Taką właśnie sztukę muszą posiąść współcześni liderzy, jeśli chcą nie tylko zarządzać ale także dawać przykład.

Lider jak wiemy musi umieć efektywnie formułować cele, później je egzekwować i skutecznie motywować ludzi, aby je osiągnęli. Powinien umieć zrekrutować właściwych ludzi z właściwymi talentami i umiejętnościami oraz stworzyć im warunki do uczenia się i rozwoju oraz przekonać ich do swojej wizji. Wydaj się proste ale czy rzeczywiście tak jest?

Lider który zostaje pozostawiony sam sobie, może mieć trudność w skutecznym zarzadzaniu zespołem. Z badań wynika, że nowo mianowanym liderom brakuje szkoleń z kompetencji menedżerskich, pracy z mentorami czy coachingów indywidualnych. Rzadko kiedy liderzy mają również przeprowadzaną diagnozę kompetencji liderskich ze wskazaniem ich mocnych stron i obszarów do dalszego rozwoju oraz szkoleń z radzenia sobie ze stresem.

Zajmijmy się zatem tym, o co każdy lider powinien zadbać:

• Budowanie zaufania i otwartości

• Motywowanie

• Udzielanie feedbacku

• Mentoring i coaching

• Zarządzanie stresem

Nie istnieje lider bez ludzi, którzy za nim podążają. I nie mam tu na myśli kwestii stanowiska, tylko takie zachowanie lidera, które buduje zaufania i otwartości co z kolei sprzyjają innowacyjności i zaangażowaniu zespołu. Lider który tworzy środowisko w którym wszyscy członkowie zespołu, czują się ważni, są zachęcani do otwartej komunikacji i mają jasną wizje firmy i swoich celów, który zapewnia możliwość rozwoju i tworzy warunki pracy zachęcające do zaangażowania, oferuje poczucie sensu i autonomię, to lider którego zespół osiągnie sukces. Brak zaufania prowadzi bowiem do strachu przed konfliktem. Jeśli członkowie zespołu nie będą otwarcie wyrażać swojego zdania, lider nie będzie słuchał ich potrzeb, to ludzie nie będą zaangażowani, będą unikać odpowiedzialności i nie będą czuli się odpowiedzialni za wynik. Taki zespół nigdy nie będzie efektywny, a jego menedżera trudno będzie nazwać liderem.

Myśląc o motywacji, lider powinien uwzględnić dwuczynnikową teorię Herzberga czyli czynniki higieny i motywatory. Według Herzberga istnieją dwa rodzaje czynników oddziałujących na motywację człowieka: czynniki higieny oraz motywatory. Obie grupy czynników są stosowane do wpływania na dwa, odrębne stany motywowanej jednostki: zadowolenie oraz niezadowolenie. Do czynników higieny zalicza się np. wynagrodzenie, warunki i bezpieczeństwo pracy, stosunki międzyludzkie, a do motywatorów np. uznanie, zakres odpowiedzialności, awans czy możliwość rozwoju. Według tej teorii, zastosowanie czynników higieny pozwala zniwelować stan niezadowolenia pracowników. Dopiero jego zlikwidowanie umożliwia oddziaływanie za pomocą motywatorów na zwiększenie motywacji zatrudnionych osób. W sytuacji, gdy pracownicy będą znajdowali się w stanie niezadowolenia, stosowanie czynników motywacyjnych nie będzie skuteczne. Dlatego nic nie da chwalenie czy możliwość rozwoju, jeśli zespół od kilku lat nie dostawał podwyżki, a stosunki międzyludzkie nie są sprzyjające. 

Kultura otwartego feedbacku, która wspiera rozwój człowieka, to coś czego można i trzeba się nauczyć, chcąc być skutecznym liderem. Właściwa informacja zwrotna powinna być zawsze oparta na faktach, wyjaśniać jaki wpływ miało to co ktoś zrobił lub powiedział na rezultat i na innych oraz wskazywać konkretną sugestię, jak należy postąpić następnym razem, bez krytyki tego co miało miejsce w przeszłości. Ważne jest również kilka zasad o których dobry lider nigdy nie powinien zapominać chociażby to, że chwali się na forum, ale korygująca informacja zwrotna powinna być udzielana w ,,cztery oczy,,. 

Mentoring i coaching są kluczowe, jeśli lider chce rozwijać siebie i członków swojego zespołu. Nie ma ludzi nieomylnych, nie ma też ludzi, którzy rodzą się ze wszystkimi kompetencjami liderskimi. Oczywiście niektóre osoby są bardziej predysponowane do bycia liderem, ale można nauczyć się nim być, jeśli tylko się chce i otrzyma się właściwe wsparcie. Lider niewiele też zrobi, jeżeli najpierw nie zadba sam o siebie. To trochę tak jak w podróży samolotem, najpierw rodzic zakłada maseczkę sobie, a dopiero później dziecku, bo jeśli najpierw nie zadba o siebie, dziecku już nie będzie w stanie pomóc. Dlatego najpierw należy zarządzić sobą, a dopiero później zespołem. Jeśli lider nie będzie umiał zarządzać swoimi emocjami, nie będzie empatyczny, nie będzie umiał panować nad stresem, to nie zapanuje nad zespołem. Z tego też powodu współczesny lider powinien stale poszerzać swoją wiedzę, umiejętności i świadomość dotyczącą inteligencji emocjonalnej, emocji, stresu czy zdrowia psychicznego.

Dobry lider powinien znać i stosować metody radzenia sobie z presją, stresem i niepewnością w dynamicznym środowisku pracy. Badania pokazują, że prawie połowa Polaków odczuwa stres związany z rosnącymi kosztami życia, a 34%  wskazuje pracę jako jeden z głównych czynników wywołujących u nich stres (raportu Mind Health Centrum Zdrowia Psychicznego „Kondycja psychiczna Polaków”). Badania naukowe udowodniły również, że wydatki energetyczne menedżerów są analogiczne do wydatków energetycznych sportowców. Różnica między nimi polega jednak na tym, że sportowcy mają obowiązkowy program odnowy psychobiologicznej tymczasem liderzy, poddawani silnemu stresowi, są zdani wyłącznie na siebie. Ważne jest zatem aby liderzy tworzyli swoje własne nawyki, które naładują ich ,, baterie ,,  w oparciu o znajomość samego siebie, swojej osobowości, temperamentu i preferencji.

„75% karier zawodowych marnuje się z powodów związanych z kompetencjami emocjonalnymi, w tym niezdolnością do radzenia sobie z problemami interpersonalnymi; z niezadowalającym przywództwem zespołowym w chwilach trudności lub konfliktu; lub niezdolnością do przystosowania się do zmiany lub wzbudzenia zaufania”

Center for Creative Leadership

                                                                                                                
Agnieszka Majda

Menedżer i trener biznesu Brian Tracy International.
Certyfikowany konsultant MBTI i Extended DISC.
Certyfikowany Coach ICC.
Prowadzi warsztaty i szkolenia z zarządzania, komunikacji oraz rozwoju osobistego. 

www.agnieszkamajda.pl